Rodzaje kaszlu u pacjenta obłożnie chorego.
Są sytuacje, że osoba starsza musi przebywać w łóżku przez długi czas z powodu różnych chorób, po operacji, urazu czy w wyniku innej choroby i nie tylko jest to związane z chorobami układu oddechowego.
Kiedy osoba starsza przez długi czas znajduje się w pozycji leżącej, mięśnie międzyżebrowe nie biorą udziału w oddychaniu.
Jeśli do tego ma choroby inne współistniejące, jak choroby związane z krążeniem, cukrzycę, odpoczynek w łóżku może doprowadzić do zastoju krążenia płucnego.
Płyn gromadzi się w przestrzeni międzykomórkowej, w wyniku czego dochodzi do zakłócenia wymiany gazowej. Krew nie jest odpowiednio nasycona powietrzem, a nadmiar śluzu zaczyna gromadzić się w płucach i oskrzelach. Wilgotne środowisko jest dobrym miejscem do rozwoju bakterii chorobotwórczych.
Kaszel suchy, jak zdiagnozować?
Na początku choroby u osoby leżącej występuje pokaszliwanie (suche), który z czasem przechodzi w mokry z wydzieliną (flegmą) śluzowo-ropną. W niektórych przypadkach mogą nawet pojawić się ślady krwi. Temperatura nie zawsze będzie podwyższona, a gorączka może wystąpić przy zapaleniu płuc.
Jeśli u osoby obłożnie chorej podczas oddychania występuje duszność lub gwizdanie, może to być oznaką zatorów. Inne objawy to: zawroty głowy, pocenie się, zmęczenie i pogorszenie stanu ogólnego. W większości u osób starszych pozostających w pozycji leżącej zapalenie płuc występuje bardzo często, zwłaszcza jeśli układ odpornościowy jest osłabiony. Obecność płynu w płucach jest bardzo niebezpiecznym stanem w przypadku każdej choroby.
Aby wykryć zastój płynu w płucach, lekarz powinien dokładnie osłuchać pacjenta. Jeśli w płucach są zmiany- stan zapalny, to będzie słychać świszczący oddech, hałas lub chrupanie. Może to być oznaką zapalenia płuc. Jeśli choroba jest, zaawansowana to my też będziemy, słyszeć bez słuchawek lekarskich takie objawy.
Dla pewności diagnozy najlepiej jest udać się na badania do szpitala, gdzie zostaną wykonane różne badania (RTG, badania laboratoryjne, EKG, USG serca i inne) i wdrożone odpowiednie leczenie.
Kaszel u osoby leżącej, jak pomóc?
Jeśli u osoby obłożnie chorej występuje kaszel, któremu towarzyszy zastój w płucach, należy zadbać, aby:
Osobę obłożnie chorą ułożyć w pozycji pod kątem 30 stopni, aby nie było obrzęku- szczególnie jeśli osoba chora ma niewydolność krążeniową
Regularnie zmieniać pozycję co parę godzin
Oklepywanie pleców, aby ułatwić oderwanie flegmy oskrzelowej, stosuje się drenaż pozycyjny z oklepywaniem górnej części pleców. Osoba obłożnie chora powinna leżeć na boku, po czym dłonią wykonuje się miękkie klepnięcia po plecach, zaczynając od dołu i przesuwając się w górę. Dłoń musi być, tak jak do czerpania wody, aby tworzyła przestrzeń tzw. poduszkę. Oklepuj raz po raz powierzchnię odpowiadającą jednemu płucu, a potem drugiemu. Oklepywanie musi być energiczne dość mocne, ale nie może powodować jakiegokolwiek bólu.
Zaletą stosowania takich zabiegów jest wzmocnienie układu odpornościowego, działanie przeciwwirusowe, zmniejszone ryzyko powikłań.
Aby ułatwić osobie obłożnie chorej oddychanie, stosuje się:
Inhalacje z użyciem środków nawilżających, Na suchy kaszel dobre i skuteczne będą. Można stosować w taki sam, prosty i sprawdzony sposób inhalacje. Należy nalać do termosu ok. 1 litr dobrze gorącej wody zaraz po zagotowaniu i dodawać preparaty na zmianę.
Inhalacje z soli fizjologicznej, która nawilża drogi oddechowe (2 łyżeczki soli / 1 litr wody i wdychać parę).
Olejki eteryczne, jak olejek miętowy, lawendowy, eukaliptusowy (do 5 kropli), które kupisz w zielarskim/ aptece.
Soda oczyszczona dodaj 2 łyżeczki do termosu z gorącą wodą i wdychaj.
Zioła, takie jak rumianek, tymianek pomogą także w złagodzenie suchego kaszlu.
Leki farmakologiczne na kaszel, poza powyższymi naturalnymi sposobami na złagodzenie suchego kaszlu można sięgnąć po leki farmakologiczne, które kupisz bez recepty lub na receptę. Sprawdź leki na kaszel
Kaszel, czy ćwiczenia oddechowe pomogą?
Ćwiczenia oddechowe, pomogą rozciągnąć i wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za oddychanie. Wykonywanie ćwiczeń oddechowych pomoże szybciej wyzdrowieć. Specjalne ćwiczenia oddechowe trzeba wykonywać 3 razy dziennie po ok. 5- 10 minut.
Przykłady ćwiczeń oddechowych:
1 . Nadmuchiwanie balonika- weź balonik (taki z kiosku ruchu) i nadmuchuj.
2 . Rotacja barków- to ćwiczenie ma na celu rozciągnięcie mięśni piersiowych i barkowych.
w leżeniu na plecach: wykonuj ruchy ramionami okrężne w przód, w tył, do przodu, do tyłu, w górę i w dół.
w siedzeniu: w leżeniu na plecach: wykonuj ruchy ramionami okrężne w przód, w tył, do przodu, do tyłu, w górę i w dół. Zacznij od mniejszych kółek i zwiększaj zakres wykonywanych ruchów do większych kółek w miarę rozluźniania mięśni. Poruszaj jednocześnie obydwoma ramionami.
3 . Oddychanie przeponowe na kaszel- rozluźnia ścianę klatki piersiowej i mięśnie brzucha.
W leżeniu na plecach lub w siedzeniu: ułóż dłoń na brzuchu i wdychaj powoli powietrze, głęboko przez nos. W tym czasie brzuch powinien się unieść (górna część klatki piersiowej jest nieruchoma). Wydech wykonuj, powoli nie otwierając ust. Przy wydechu brzuch jakby przyciąga się do kręgosłupa, a dłoń opada. Powtórz 5 razy.
4 . Ściąganie łopatek- ćwiczenie to poszerzy ściany
klatki piersiowej, aby móc łatwiej i głębiej oddychać.
W leżeniu lub siedzeniu: ramiona wzdłuż ciała, delikatnie ściśnij, łopatki wykonując wdech, a następnie rozluźnij, wracając do pozycji wyjściowej, zrób wydech. Powtórz 5 razy.
5 . Zwiększenie poziomu tlenu w całym organizmie- ćwiczenie to rozluźnia mięśnie klatki piersiowej i umożliwia swobodny przepływ powietrza do płuc.
W leżeniu lub siedzeniu: Unieś obie ręce, jak to możliwe wykonując jednocześnie wdech. Wróć, do pozycji wyjściowej opuszczając, ręce wzdłuż tułowia robiąc jednocześnie wydech. Powtórz 5 razy.
6 . Głębokie oddychanie- ćwiczenie to zwiększa poziom tlenu w całym organizmie. Kaszel będzie łagodniejszy.
W leżeniu lub siedzeniu: zrób, wdech przez nos powoli licząc do 5/przez 4 sekundy. Spróbuj wstrzymać oddech na 8 sekund. Wydychaj powoli przez lekko uchylone usta. Powtórz 3 razy.
7 . Więcej powietrza- ćwiczenie to na pomoże wzmocnić przeponę i wdychać więcej powietrza. Szybkie oddychanie przez nos.
W leżeniu lub siedzeniu: Weź wdech przez nos, a następnie szybko jeszcze, jakby dobierz przez nos co najmniej 3 razy wdech (bez wydechu). Tak, jakbyś chciał "dotankować" jeszcze trochę powietrza. Wydychaj powoli przez lekko, naturalnie uchylone usta. Powtórz 3 razy.
Drenaż ułożeniowy (oczyszczanie płuc z wydzieliny) to układanie chorego w określonych pozycjach i wykasływanie zalegającej wydzieliny. Osoba leżąca, chora przyjmuje określoną pozycję w zależności od obszaru płuc zajętego przez rozstrzenie.
Kaszel u pacjentów obłożnie chorych- leczenie
Gdy osoba starsza jest, obłożnie chora należy, niezwłocznie wezwać lekarza, a także zwrócić szczególną uwagę na dobór leków w zależności od innych schorzeń, aby nie było interakcji lekowej.
Mukolityki
Jednym z dobrych leków w tym przypadku są mukolityki, które mają na celu rozrzedzenie flegmy i ułatwienie jej usunięcia z płuc.
W żadnym wypadku nie należy stosować leków mających na celu zmniejszenie kaszlu razem z lekami mukolitycznymi, utrudni to odpływ flegmy z płuc. Oprócz tego zalecane są osobom leżącym inhalacje w leczeniu kaszlu, co minimalizuje negatywny wpływ na nerki i wątrobę. W tym celu stosuje się inhalatory kompresorowe – nebulizatory. Pozwalają rozbić leki na najmniejsze cząsteczki, które ułatwią, przedostanie się do najmniejszych obszarów oskrzeli. Nebulizator (kupić można w aptece) napełnia się chlorkiem sodu (zwykłym roztworem soli fizjologicznej) lub można także dodać lek, który zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, ułatwia odkrztuszanie i łagodzi kaszel.
Lek przeciwhistaminowy
Innym lekiem stosowanym w leczeniu kaszlu u osób obłożnie chorych jest lek przeciwhistaminowy. Dzięki temu można wykluczyć reakcję alergiczną u osoby obłożnie chorej. Osobom starszym należy podawać dodatkowo witaminy w celu przyspieszenia procesu leczenia. W podwyższonych temperaturach i w zaawansowanej chorobie podawane są leki przeciwbakteryjne przepisywane przez lekarza.
Jak zapobiegać?
Aby w jak największym stopniu chronić obłożnie chorego przed zastoinowym zapaleniem płuc, postępuj zgodnie z tymi prostymi zasadami.
Osoby starsze, leżące cały czas w łóżku, muszą kontrolować czy w oskrzelach nie zbiera się dużo wydzieliny. Należy pamiętać o zmianie pozycji ciała co jakiś czas, wykonywaniu ruchu nóg i rąk, aby zapobiec niewydolności serca, a także wykonywać zalecone przez lekarza ćwiczenia oddechowe.
Kaszel u obłożnie chorego po udarze mózgu, jak zapobiegać?
Zapalenie płuc rozwija się po udarze u niektórych osób leżących, które jest bardzo niebezpieczne. Z reguły działa jako powikłanie i choroba współistniejąca. Przyczyny można wyróżnić takie, jak:
Zachłystowe zapalenie płuc, które rozwija się w wyniku przytkania dróg oddechowych pacjenta małymi kawałkami jedzenia. Części płuc, zaczynają słabo działać i pojawia się stan zapalny. Zaczyna się od kaszlu, który dręczy osobę obłożnie chorą, a następnie temperatura wzrasta do 37–39 stopni. Oskrzela są blokowane przez kawałki jedzenia, kaszel powoduje silny ból obłożnie chorego.
Hipostatyczne zapalenie płuc (zastoinowe), które najczęściej występuje u pacjentów obłożnie chorych. Związane jest to także z ciągłą pozycją leżącą, która to jest przyczyną zakłócenia przepływu krwi w krążeniu płucnym. Z powodu złego funkcjonowania systemu drenażowego i wentylacji gromadzi się lepka wydzielina, co przyczynia się do rozprzestrzeniania się drobnoustrojów i występowania ropnego zapalenia płuc.
Układ odpornościowy osoby obłożnie chorej po udarze jest osłabiony, dlatego wirusy i bakterie z łatwością umiejscawiają się w narządach oddechowych. Gdy bakterie już tam się dostaną, to powodują, różne infekcje. Może dochodzić do zapalenia oskrzeli, krtani, płuc, jamy nosowej.
Reakcje alergiczne są, następnym zagrożeniem po udarze są, reakcje alergiczne. Podczas przebywania w zamkniętych pomieszczeniach przyczyną problemów uczuleniowych jest kurz, środki chemiczne i wiele innych agresywnych czynników.
Jeśli udarowi towarzyszy nadciśnienie, kaszel u obłożnie chorego może być związany z przyjmowaniem leków obniżających ciśnienie krwi.
Czytaj więcej na temat udaru mózgu, aby uratować siebie i innych.
Osoby obłożnie chore pozostające ciągle w łóżku, które nie przywróciły aktywności ruchowej muszą być pod szczególną opieką. W takim przypadku powinno się wdrożyć następujące środki, takie jak:
1. Odwracanie: pacjent leżący wymaga minimalnej aktywności. Jeśli nie może tego zrobić samodzielnie, należy go systematycznie odwracać.
2. Masaż: aby zapobiec zastojowi płynów w płucach, należy wykonać masaż klatki piersiowej.
3. Ćwiczenia oddechowe: stale wykonywać ćwiczenia oddechowe, które mogą obejmować nadmuchiwanie balonów.
4. Wietrzenie: regularna wentylacja pomieszczenia (co najmniej dwa razy dziennie).
5. Higiena: dezynfekcja jamy ustnej samodzielnie lub przy pomocy kogoś (np. wodą z dodatkiem wody utlenionej).
6 .Hipotermia: obłożnie chory nie powinien znajdować się w hipotermii, dlatego powinien być odpowiednio ciepło ubrany. Nie powinien się też przegrzewać.
7 . Dieta: zapewnić pożywną dietę, bogatą w białka, mikroelementy i witaminy.
8 .Temperatura: codziennie monitorować stan osoby obłożnie chorej, mierzyć temperaturę, wydolność oddechową, senność, tętno, ciśnienie (wszystko zapisywać).
9. Konsultacje lekarskie: przeprowadzać regularnie
Przestrzegając tych prostych zasad, można zapobiec powstawaniu odleżyn u obłożnie chorego i zmniejszyć ryzyko rozwoju zastoinowego zapalenia płuc.
Tekst:
Data utworzenia: 21 wrzesień 2023
J. Zielska