Opieka całodobowa nad seniorem- co to jest?

Pomimo wyjątkowego charakteru roli każdego opiekuna, opiekę rodzinną charakteryzują szerokie i różnorodne obszary działalności. Opieka obejmuje zarówno pomoc w codziennych czynnościach i zapewnienie bezpośredniej opieki podopiecznym seniorom, a także poruszanie się po złożonych systemach opieki nad osobami niedołężnymi, niepełnosprawnymi z tytułu ich schorzeń.

Opieka całodobowa nad seniorem co obejmuje?

• świadczenia opiekuńcze takie jak:

• pomoc w pracach domowych,
• pomoc w poruszaniu się,
• asekuracja w czasie spacerów,
• wsparcie emocjonalne, społeczne,
• opieka zdrowotna i medyczna.

Każde z powyższych zadań  ma wiele czynności, w które angażuje się opieka całodobowa nad seniorem, w tym na przykład ciągłe rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji, komunikowanie się z członkami rodziny oraz pracownikami służby zdrowia, opieki społecznej, agencji, a także ciągła czujność nad podopiecznym.  Sposób, w jaki opiekunowie radzą sobie z tymi zadaniami, zależy od ich wartości, preferencji, wiedzy i umiejętności, a także od zaangażowania indywidualnego.

Opieka całodobowa nad seniorem, a rodzaje schorzeń

Różna jest kombinacja czynności związanych z opieką nad osobą starszą. 

Jedną z trudniejszych jest  opieka nad osobami z demencją. Jest jednym z najbardziej wymagających rodzajów opieki. Drugim  trudnym rodzajem opieki jest opieka nad seniorami chorymi na choroby nowotworowe. Na przykład zauważono, że chorzy na raka częściej pomagali opiekunowi przy wstawaniu z łóżka podczas gdy opiekunowie z demencją częściej radzili sobie z nietrzymaniem moczu.

Opieka domowa nad seniorem, a pomoc w pracach domowych

Następnymi zadaniami jakie zapewnia opieka całodobowa nad seniorem jest pomoc opiekunów w pracach domowych, takich jak:

Zakupy dla seniora, pranie pościeli, bielizny podopiecznego, drobne prace domowe w otoczeniu seniora, utrzymanie porządku w pomieszczeniach, gdzie przebywa podopieczny, ścieranie kurzy, podlewanie kwiatów, posiłki dla seniora, transport seniora np. do lekarza, rodziny na rehabilitację, spacery z seniorem, rachunki, zarządzanie pieniędzmi seniora  ogólne utrzymanie domu, opieka specjalistyczna, a nawet wyprowadzanie psa na spacer. Obowiązki te są często wykonywane codzienne, jeśli starsza osoba potrzebuje pomocy z powodu ograniczeń zdrowotnych lub funkcjonalnych.

Opieka domowa nad seniorem, a świadczenia związane z mobilnością

Opiekunowie sprawujący opiekę nad osobami starszymi pomagają swojemu podopiecznemu w czynnościach takich jak:

• poruszanie się po domu w obrębie gospodarstwa domowego,

• przyjmowaniu  leków,
• umawianie wizyt lekarskich.

Seniorzy otrzymują najwyższy poziom pomocy od swoich  opiekunów. Ponadto opiekunowie osób starszych pomagają w innych czynnościach niezbędnych dla poprawy stanu zdrowia osoby podopiecznej takich jak np.:

• zarządzanie lekami,
• zadania medyczne przy ranach pielęgnacyjnych skóry.

Seniorzy  z demencją lub innymi schorzeniami, które poważnie upośledzają funkcje poznawcze, mogą również wymagać stałego nadzoru i praktycznej pomocy ze względu na ich ograniczenia ruchowe.

Opieka całodobowa nad seniorem obejmuje także czynności jak:

• chodzenie z podopiecznym (asekuracja),

• przenoszenie np.: wchodzenie i wychodzenie z łóżka i krzeseł, przechodzenie z łóżka na wózek inwalidzki,
• kąpiel lub prysznic,  
• ubieranie się i rozbieranie podopiecznego,
• karmienie podopiecznego,
• toaleta np.: wchodzenie i wychodzenie z toalety,  
• radzenie sobie z nietrzymaniem moczu czy stolca.

Wsparcie emocjonalne i społeczne w opiece nad seniorem

Kiedy seniorzy po raz pierwszy potrzebują opieki z powodu rosnącej słabości lub  wyniszczającej choroby, wymagają wtedy wsparcia emocjonalnego i społecznego, które różni się od zwykłych relacji  między członkami rodziny . Nie zawsze rodzina jest w stanie zagwarantować odpowiednie wsparcie emocjonalne. Dlatego jedną z ważnych zmian jest równowaga wzajemności w relacji między opiekunem, a odbiorcą opieki (podopiecznym).  Ponadto reakcja emocjonalna osoby objętej opieką na zmieniające się okoliczności związane z postępującą chorobą  może wymagać wyższego poziomu emocjonalnego wsparcia ze strony opiekuna. Opieka nad osobą starszą wymaga wówczas więcej cierpliwości, zrozumienia i oddania.

W wyniku postępującej choroby czy wieku podopiecznego opiekunowie mogą mieć do czynienia z objawami takimi jak:

• lęk,

• depresja,
• drażliwość,
• złość,
• całkowite zamknięcie się przed opiekunem włącznie z odmową przyjmowania pokarmów i leków.

Zmiany te mogą być na początku prawie niezauważalne. Wraz z postępującą chorobą, zmiany w relacji mogą przybierać na sile. I odwrotnie, zmiany w relacjach mogą nastąpić nagle, jak w przypadku udaru.

Wśród  przypadków jakie zaobserwowano po udarze w badaniu, w pierwszym roku opieki poudarowej, opiekunowie ankietowani  zgłosili najbardziej stresujące problemy występujące u podopiecznych  takie jak:

• słaba komunikacja z podopiecznym,
• podopieczny  smutny,
• podopieczny przygnębiony,
• podopieczny czuł się samotny,
• podopieczny czuł się bezwartościowy lub jak ciężar
• podopieczny wydawał się  niespokojny lub zmartwiony,
• narastająca frustracja związana z pogorszeniem stanu zdrowia,
• kwestie intymności.

Opieka całodobowa nad seniorem, a opieka  zdrowotna i medyczna

Opieka całodobowa nad seniorem wykonuje szereg czynności pielęgniarskich, medycznych, które kiedyś były wykonywane wyłącznie przez licencjonowanych lub certyfikowanych specjalistów w szpitalach lub domach opieki.

Jest to efekt nieustających wysiłków zmierzających do skrócenia czasu hospitalizacji i szybszy powrót do zdrowia podopiecznych. Dziedzina opieki zdrowotnej i medycznej w roli opiekuńczej jest coraz bardziej złożona. Kiedyś po prostu podawano leki i świadczono opiekę podopiecznemu. Obecnie leki przepisywane do użytku domowego są dostarczane nie tylko doustnie, ale także w postaci plastrów, inhalacji, zastrzyków i dożylnie. Gdy podopieczny jest poważnie chory lub poważnie upośledzony, opiekun może również zarządzać procedurami i sprzętem technicznym, takim jak rurki do karmienia i drenażu, cewniki, a także zarządzać objawami i monitorować stan podopiecznego 24 godziny w porozumieniu i pod nadzorem  lekarza i pielęgniarki. Zaangażowanie rodziny przy aktywnym udziale opiekunów osób starszych  w sprawy zdrowotne i medyczne w domu stało się bardziej powszechne i często jest znacznie bardziej złożone niż kiedyś.

Podczas leczenia raka opiekunowie są odpowiedzialni za wykonywanie wielu czynności związanych z opieką zdrowotną i medyczną w domu, w tym takimi jak:

• skutki uboczne choroby (wymioty, biegunka, zatwardzenie, bóle, etc),
• żywienie dojelitowe,  
• opatrywanie ran,
• obsługa pomp infuzyjnych,
• leczenie ostrych stanów jak np.: gorączka, odwodnienie.

Seniorzy mający inne przewlekłe schorzenia towarzyszące oprócz nowotworu, takie jak choroba sercowo-naczyniowa, cukrzyca, zapalenie stawów, zły stan zdrowia psychicznego, problemy z poruszaniem się czy inne mogą bardzo komplikować  leczenie chorób współistniejących przy leczeniu onkologicznym .

Koordynacja opieki w opiece nad seniorem- co to jest?

Rola opiekunów osób starszych po wypisaniu podopiecznego ze szpitala lub innej wykwalifikowanej placówki opiekuńczej jest bardzo ważna. Specyficzna rola opiekuna podczas tego procesu może się różnić w zależności od potrzeb opieki osoby starszej, relacji opiekuna do seniora oraz miejsca zamieszkania opiekuna w stosunku do tej osoby. Biorąc pod uwagę, że obecne badania pokazują, jak  dostępność i gotowość opiekunów może wpływać na jakość i przebieg opieki poszpitalnej osób korzystających z opieki oraz że pomoc opiekuńcza znacznie skraca czas rekonwalescencji po chorobie rola opieki nad osobami starszymi odgrywa kluczową rolę w szybkim i bezpiecznym powrocie do zdrowia seniora.